Tranh Đông Hồ – Hồn Quê Việt Trong Từng Nét Mộc Mạc

Khi nhắc đến tinh hoa văn hóa dân gian Việt Nam, không thể không nhắc đến tranh Đông Hồ – một dòng tranh mang đậm hồn cốt dân tộc, được sinh ra từ làng quê yên bình ven sông Đuống, làng Đông Hồ (thuộc Bắc Ninh ngày nay). Mỗi bức tranh không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một mảnh ký ức quê hương, là tiếng nói ngàn đời của người nông dân Việt, giản dị mà sâu sắc, dân dã mà đầy triết lý nhân sinh.

When talking about the essence of Vietnamese folk culture, it’s impossible not to mention Đông Hồ paintings – a traditional art form that carries the soul of the nation. Born from a peaceful riverside village called Dong Ho, nestled by the Duong River in Bac Ninh province, these paintings are much more than just decorative pieces. Each one is a fragment of rural memory, a timeless voice of Vietnamese farmers – simple, yet profound; humble, yet rich in life’s wisdom.

Tranh Đông Hồ - Đám cưới chuột (Đông Hồ Paintings - Rat's Wedding)

Khác với những dòng tranh được vẽ trên lụa hay vải, tranh Đông Hồ được in trên giấy điệp – loại giấy đặc biệt được làm từ vỏ sò nghiền mịn, trộn với hồ nếp và quét lên giấy dó, tạo nên nền óng ánh tự nhiên như ánh trăng. Màu sắc trong tranh không phải là hóa chất công nghiệp, mà đến từ cây cỏ, đất trời Việt Nam: màu đen từ tro than lá tre, đỏ từ sỏi son, xanh từ lá chàm, vàng từ hoa hòe…

Unlike paintings on silk or canvas, Đông Hồ art is printed on a unique type of paper called “giấy điệp.” This paper is made by mixing finely ground seashells with sticky rice paste and applying it onto dó paper, creating a shimmering surface that glows like moonlight. And the colors don’t come from chemical pigments, but from Vietnam’s own earth and plants: black from burnt bamboo leaves, red from stone powder, green from indigo leaves, and yellow from the pagoda tree flower.

Với những bản khắc gỗ đơn sơ, bàn tay người thợ dân gian đã tạo nên những bức tranh sống động, gần gũi, phản ánh đời sống nông thôn Việt Nam qua những hình ảnh như “Đám cưới chuột”, “Lợn đàn”, “Em bé ôm gà” hay những bức tranh khuyên răn đạo đức như “Thầy đồ cóc”, “Hứng dừa”,... Những nét khắc tuy mộc mạc nhưng lại thể hiện rõ sự hài hước, lạc quan, yêu đời và lòng tự hào dân tộc.

With simple wood carvings, the hands of folk craftsmen have created vivid, familiar paintings, reflecting Vietnamese rural life through images such as "Đám cưới Chuột" - Rat’s Wedding, “Lợn Đàn” - Pig Herd, ““Em bé ôm gà” - Child Hugging a Chicken, or moral advice paintings such as ““Thầy đồ cóc” - The Toad Teacher, ““Hứng dừa” - Coconut Catching,... Although the carvings are simple, they clearly show humor, optimism, love of life and national pride.

Tranh Đông Hồ treo lên tường là treo cả nếp sống, nếp nghĩ của người Việt

Từ xa xưa, tranh Đông Hồ từng là món quà tinh thần không thể thiếu mỗi dịp Tết đến xuân về, là thứ để treo lên tường như một cách cầu may, cầu phúc, cầu an. Tranh không chỉ để ngắm, mà còn để dạy con cháu biết sống hiếu nghĩa, biết yêu thương con người, biết quý trọng lao động và giữ lấy cội nguồn.

Back in the day, Đông Hồ paintings were a cherished part of every Vietnamese home during Lunar New Year. It’s not only just for decoration, but also to bring in luck, peace, and happiness. These artworks were like silent teachers, reminding children to be kind, respectful, and to value hard work and family roots.

Nhưng trong nhịp sống hiện đại, tranh Đông Hồ đang dần lùi xa khỏi tâm thức người trẻ. Các làng tranh ngày xưa đông đúc nay chỉ còn vài hộ gia đình còn lưu giữ nghề. Nếu không có sự quan tâm, tranh Đông Hồ có thể chỉ còn trong sách vở, bảo tàng – điều mà bất kỳ ai yêu văn hóa Việt cũng không mong muốn. 

But as modern life races forward, Dong Ho paintings have begun to fade from the memories of younger generations. Once-bustling craft villages now have only a handful of families still holding onto the tradition. These paintings may one day exist only in books or museums. And it is something no one who loves Vietnamese culture would ever want.

Đông Hồ không chỉ là một dòng tranh, mà là niềm tự hào được kể lại, được gìn giữ

– từ trái tim này sang trái tim khác.

Bởi vậy nếu đến Việt Nam, hãy thử một lần trải nghiệm tự sơn tranh Đông Hồ và nghe về ý nghĩa đằng sau của từng bức tranh ấy. Khi đó, bạn không chỉ đang tạo nên một tác phẩm nghệ thuật, mà còn đang chạm vào một phần linh hồn của văn hóa Việt – thứ đã vượt qua chiến tranh, thiên tai, và cả sự lãng quên để tồn tại đến hôm nay.

Therefore, if you ever visit Vietnam, we hope you take the time to experience Đồng Hồ painting for yourself. In that quiet moment, you won’t just be making art – you’ll be touching a piece of Vietnamese soul that has survived war, hardship, and even the risk of being forgotten.